Nie bądź zielony w kwestii Autyzmu bądź niebieski

Na początku kwietnia obchodziliśmy Światowy Dzień Świadomości Autyzmu, a że w Stowarzyszeniu Św. Celestyna i powołanym przez nie do życia Centrum Rehabilitacji
i Neuropsychiatrii „Celestyn” od wielu lat zajmujemy się tematyką zaburzeń neurorozwojowych, w tym autyzmu dziecięcego, dlatego więc ten dzień zawsze obchodzony jest w Celestynie bardzo szczególnie.
Przy okazji pragniemy przybliżyć rozwój naszego ośrodka i oferowanej w nim pomocy w tym zakresie. Początkowo działalność ta prowadzona była w ramach Poradni Zdrowia Psychicznego oraz Dziennego Oddziału Psychiatrycznego dla Dzieci i Młodzieży. Kiedy jednak prawie 10 lat temu Narodowy Fundusz Zdrowia stworzył taką możliwość, w Centrum medycznym „Celestyn” zarejestrowana została Poradnia dla Osób z Autyzmem. Odtąd wszystkie dzieci, u których podejrzewano występowanie zaburzeń autystycznych, kierowane były do tej właśnie poradni.
Obecnie specjalizujemy się w obserwacji i diagnozach dzieci pod tym kątem oraz prowadzimy różnorodne formy zajęć terapeutycznych dla autystycznych dzieci i ich rodzin. W naszej poradni pracują lekarze psychiatrzy, psycholodzy i psychoterapeuci, pedagodzy i pedagodzy specjalni, logopedzi i neurologopedzi, fizjoterapeuci, terapeuci zaburzeń sensorycznych (SI) i EEG-biofeedback, dogo- i hipoterapeuci, którzy tworzą wspólnie kilkudziesięcioosobowy zespół świetnie wyszkolonych i współpracujących ze sobą specjalistów. Ścisła współpraca w procesie diagnozy i terapii w/w specjalistów jest jednym z wielu atutów naszej poradni. Stworzenie bowiem takiego modelu zespołowej pracy wymagało opracowania wszystkich grafików pracy w taki sposób, aby praca specjalistów była zsynchronizowana. Warto o tym mówić, bowiem jest to sytuacja raczej wyjątkowa w poradniach finansowanych przez NFZ (zdarza się to w poradniach prywatnych, gdzie za taką diagnozę trzeba sporo zapłacić). Wypracowany model pracy zakłada czas na wspólną obserwację, badanie pacjentów, omówienie ich wyników oraz rozmowę z rodzicami dzieci. Zdiagnozowanym w ten sposób dzieciom oferujemy ciągłą, regularną, specjalistyczną terapią i/lub okresowe konsultacje – wszystko w ramach NFZ.
Bogato wyposażona baza Centrum (w tym zakupiony w Anglii zestaw do diagnozy autyzmu opisaną niżej metodą ADOS-2) wspomaga i umożliwia odpowiednie wykorzystanie umiejętności personelu poradni oraz pozwala na prowadzenie w profesjonalny sposób procesu diagnozy oraz terapii dzieci i młodzieży z autyzmem. Specjaliści pracujący w Centrum „Celestyn” są doskonale wyszkoleni i mają bogate doświadczenie w diagnozie i terapii dzieci z autyzmem. Nasza poradnia ściśle współpracuje z podobnymi placówkami w całej Polsce, zrzeszonymi w „Porozumieniu Autyzm – Polska”. Szczególnym partnerem naszego Centrum jest Fundacja SYNAPSIS z Warszawy, z doświadczeń i szkoleń, której korzystaliśmy przez kilka lat w ramach projektu „Akademia dla NGO`s” oraz w trakcie kolejnych, realizowanych wspólnie, dwóch edycji projektów „Wsparcie dla Osób z Autyzmem” adresowanych do dorosłych pacjentów z zaburzeniami autystycznymi.
Zespoły diagnozujące w naszej poradni przeszły specjalistyczne szkolenia w najnowszej i należącej do uznanej na świecie za „złoty standard” metodzie diagnozowania autyzmu ADOS-2 (Autism Diagnostic Observation Schedule Second Edition). Jest to narzędzie oparte na wieloletnich badaniach naukowych o potwierdzonej skuteczności. Uzupełnia wiedzę i doświadczenie pracujących zespołowo specjalistów oraz pomaga w stosowaniu międzynarodowych kryteriów diagnostycznych ICD-10. Próby te są dostosowane do badania dzieci, młodzieży i dorosłych w różnym wieku i na różnych etapach rozwoju językowego, począwszy od dzieci w wieku 12 miesięcy, nieposługujących się jeszcze mową, do płynnie mówiących dorosłych. Lista polskich specjalistów z certyfikatami uprawniającymi do stosowania tej metody znajduje się na stronie https://szkoleniaados2.pl/diagnosci. Warto w tym miejscu dodać, że aż cztery osoby z certyfikatami na pięć z całego województwa Dolnośląskiego, pracuje właśnie w Stowarzyszeniu Św. Celestyna w Mikoszowie. Dopiero w drugim lub trzecim kwartale roku 2017, metoda ta wejdzie oficjalnie do stosowania na terenie Polski, więc już jesteśmy do tego dobrze przygotowani.
Dodatkowo warto nadmienić, iż nasi specjaliści odbyli również szkolenie z zastosowania systemu PECS (Picture Exchange Communication System) w terapii osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Jego celem jest dostarczenie osobom z autyzmem funkcjonalnych umiejętności komunikacyjnych, które są w ich przypadku zaburzone i często uniemożliwiają posługiwanie się mową. System PECS należy do alternatywnych i wspomagających metod komunikacji, który umożliwia komunikację osobom nieposługującym się mową lub posiadającym niewystarczające umiejętności, aby posługiwać się nią w sposób umożliwiający satysfakcjonującą komunikację. System ten został stworzony przez specjalistów z Wielkiej Brytanii – Lori Frost i dr Andy Bondy i do dnia dzisiejszego jest udoskonalany i rozpowszechniany na całym świecie. Polega on na wprowadzeniu do codziennego życia komunikatorów obrazkowych, dzięki którym osoby niemówiące mają szansę wyrażać swoje potrzeby, a nawet budować całe wypowiedzi. System ten można wprowadzać już od najmłodszych lat, co jest ogromną szansą dla dzieci z diagnozą Autyzmu na normalne funkcjonowanie. Terapeuci w naszym Ośrodku posiadają odpowiednią wiedzę i doświadczenie, która pozwala na szkolenie rodziców do wprowadzania systemu PECS oraz pracy z dziećmi jak i osobami dorosłymi również w warunkach domowych. Metodę tę wprowadzamy również u niektórych dzieci w naszym przedszkolu.
Poradnia dla osób z autyzmem w Mikoszowie przyjmuje wszystkie osoby z podejrzeniem autyzmu oraz z rozpoznanym już autyzmem lub Zespołem Aspergera niezależnie od wieku (dzieci, młodzież, dorosłych), bezpłatnie, w ramach kontraktu z NFZ.

Artykuł opracowany został przez zespół specjalistów z Centrum Rehabilitacji i Neuropsychiatrii „Celestyn”